Përgjithësisht është e njohur që Islamin e shkatërrojnë format më të ndryshme të mosbesimit, politeizmit, hipokrizisë dhe të dezertimit nga feja. Para se të fillojmë të flasim mbi këtë, nuk mundemi e të mos cekim një parim të rëndësishëm (rregull) sipas të cilit veprojnë të gjithë pasuesit e traditës së shëndoshë dhe koncenzusit të ehli-s-sunne-we-l-xhema’a mbi rregullimin e çështjes së fesë, pa marrë parasysh a ka të bëjë me mësimet e saj themelore apo mësimet dytësore, përmes prizmit të këtij parimi do t’u jepet përgjigja mësimeve të sektit murxhit, të cilët u trimëruan dhe e shkelën të mësuarit themelor të kësaj feje, dhe havarixhëve, të cilët shkuan në pafundësi dhe devijim nga rruga e drejtë. Feja islame është rrugë qëndrore në mes ekzagjerimit dhe neglizhencës.
Mbi këtë problem është diskutuar shumë, si në kohët e lashta ashtu edhe sot, dhe secili e kishte drejtimin dhe mënyrën e vet të të menduarit. Më duket se mbi këtë çështje dijetari Ibn el-Kajjimi, ka pasur mendim të vërejtur. Mbi këtë pjesërisht kemi treguar edhe më herët, e këtu, përkundër gjatësisë së tij, duke pasur parasysh seriozitetin e çështjes mbi të cilën flasim, do ta citojmë në tërësi. Ai, Allahu e mëshiroftë, duke folur mbi namazin thotë:
“Mosbesimi dhe besimi (kufri dhe imani) qëndrojnë në kundërshtim njëri me tjetrin. Duke qenë që imani ka drurin e vet me degë të shumta, secila nga këto degë quhet iman. Kështu p.sh. për namazin thuhet se është pjesë e imanit, rast i njejtë është edhe për zekatin, haxhxhin, agjërimin, veprat e fshehta, si: turpi (të qenët i turpshëm dhe modest), të mbështewturit në Allahun (tevekkul), frikërespekti, pendimi dhe kështu me radhë, deri te largimi i ndonjë pengese nga rruga. Të gjitha këto janë pjesë të imanit.”
Ndërkaq, këto pjesë nuk janë të njëjta, ka të tilla të cilat nëse zhduken, zhduket edhe imani, sikurse është p.sh. Shehadeti.
Nga ana tjetër, ka të tilla, lënia e të cilave nuk e privon njeriun nga imani, siç është largimi i pengesës nga rruga. Në mes pjesës së parë dhe pjesës së fundit të imanit ka dallim të madh. Kështu është rasti edhe me pjesët e tjera. Disa nga ato janë më afër shehadetit, të tjerat më afër pjesës së largimit të pengesës nga rruga. Mosbesimi (kufri), gjithashtu, i ka degët dhe pjesët e veta kryesore. Siç janë degët e imanit, ashtu janë edhe degët e mosbesimit. Turpi p.sh., është pjesë e imanit, kurse paturpësia pjesë e mosbesimit. Sinqeriteti është pjesë e imanit, kurse gënjeshtra pjesë e mosbesimit. Namazi, zekati, haxhxhi dhe agjërimi janë pjesë të imanit, kurse lënia e tyre pjesë e mosbesimit. Gjykimi me atë që ka shpallur Allahu është pjesë e imanit, kurse gjykimi sipas asaj që nuk ka shpallur Allahu është pjesë e mosbesimit. Çdo lloj i mosnënshtrimit ndaj Allahut është pjesë e mosbesimit, kurse nënshtrimi ndaj Allahut pjesë e imanit.
Degët e imanit janë dy llojesh, ato që kanë të bëjnë me fjalë dhe ato që kanë të bëjnë me vepra. Ashtu është edhe me degët e mosbesimit. Disa kanë të bëjnë me fjalë e disa kanë të bëjnë me vepra. Disa nga degët e imanit, të cilat kanë të bëjnë me fjalë, në rast të mungesës së tyre tërheqin pas vetes edhe mungesën e imanit. Ashtu është edhe me pjesët që kanë të bëjnë me vepra, mungesa e të cilave paraqet përfundimin e imanit. Njësoj është edhe me pjesët e mosbesimit që kanë të bëjnë me fjalë dhe vepra. Ashtu si me të folurit e fjalëve të mosbesimit, qëllimisht apo me vetëdije, njeriu mund të bëhet mosbesimtar, edhe me veprimin e mosbesimit, p.sh.: përkulja para statujave apo shkatërrimi i Kur’anit, ai bëhet mosbesimtar. Kjo sipas një baze.
Ndërkaq, ekziston edhe baza tjetër sipas së cilës imani përbëhet edhe nga fjalët edhe nga veprat. Fjalët ndahen në dy grupe: Fjalë të zemrës, e ai është besimi, dhe fjalë të gjuhës, e ato janë të vërtetuarit me zemër, shehadeti.
Veprat gjithashtu, ndahen në dy grupe: Qëllimi (nijet) me zemër dhe sinqeritet, dhe veprat me gjymtyrë. Nëse këta katër përbërës zhduken, atëherë zhduket edhe imani në tërësi. Nëse mungon pjesa e vërtetuar me zemër, pjesët e tjera nuk vlejnë, sepse të vërtetuarit me zemër është kusht për të besuarit e duhur. Por, çka nëse krahas të vërtetuarit me gjuhë mungon të vërtetuarit me zemër?
Rreth kësaj çështjeje u krijua konfliktu në mes murxhitëve dhe pasuesve të traditës së shëndoshë (ehli-s-sunneh). Pasuesit e traditës së shëndoshë janë të pajtimit se me këtë rast zhduket imani dhe të vërtetuarit me gjuhë, në rast të mungesës së të besuarit me zemër, nuk vlen, sikurse që nuk u vlen as Iblisit, as Faraonit dhe popullit të tij, as jehudëve dhe as idhujtarëve të cilët haptazi apo fshehurazi pranonin që i Dërguari i Allahut sal’allahu alejhi we selem nuk gënjen, por nuk e pranonin e as nuk e pasonin.
Pra, nëse imani zhduket në rast të mungesës së të vërtetuarit me zemër dhe të shprehurit me gjuhë, është e pakontestueshme që do të zhduket edhe me zhdukjen e veprave.
Kjo aq më parë nëse mungesa e të vërtetuarit me vepra ka qenë e kushtëzuar me mungesën e të vërtetuarit me zemër, çka vetvetiu, siç kemi thënë, e ka shfuqizuar edhe të vërtetuarit me gjuhë. Sipas kësaj, nga mosnënshtrimi me zemër rrjedh edhe mosnënshtrimi me vepra, e ky është kuptim i plotë i imanit.
Imani, siç kemi thënë nuk është vetëm të vërtetuarit me gjuhë, por ai duhet të nënkuptojë të besuarit me zemër në atë që shqiptohet me gjuhë nga njëra anë dhe nga ana tjetër nënshtrimin dhe të udhëhequrit me vepra. Ashtu është edhe me udhëzimin “el-huda”, i cili është vetëm njohje e së vërtetës dhe sqarimi i saj, por përkrah njohjes, është i duhur pasimi dhe veprimi praktik në pajtim me të. Edhe pse pjesa e parë me kushtëzim quhet udhëzim “el-huda”, ai me plot kuptimin e fjalës nuk është i tillë (derisa sipas diturisë nuk veprohet praktikisht). Gjithashtu, të vërtetuarit e të besuarit me gjuhë, edhe pse quhet vërtetim (tasdik), mundet, por nuk është edhe i obliguar ta ketë kuptimin e imanit. Prandaj është e nevojshme që të verifikosh vazhdimisht vetveten mbi këtë pjesë themelore të imanit dhe të kujdesesh për të.
Ja sqarimi edhe sipas një baze. Mosbesimi (kufri) pasqyrohet në dy mënyra: në mosbesimin në vepra dhe në mosbesim mohues dhe kokëfortë.
Mosbesimi është mohimi i rreptë dhe me kokëfortësi i çdo gjëje me të cilën ka ardhur i Dërguari nga Allahu xh.sh., si dhe mohimi me kokëfortësi i Emrave të Zotit, Cilësive, Veprave dhe Urdhrave të Tij. Ky lloj i mosbesimit në vepra ndahet në dy pjesë: pjesa kundruall së cilës qëndron imani, dhe pjesa kundruall së cilës ai nuk qëndron. Kështu është p.sh. përkulja ndaj statujave, nënçmimi i mus’hafit apo vrasja dhe fyerja e të Dërguarit, e cila është në kundërshtim të plotë me imanin.
Gjykimi sipas diçkaje tjetër e jo sipas asaj që ka shpallur Allahu, lënia e namazit, i ngjashëm është edhe të treguarit në praktikë i mosbesimit në vepër dhe askush nuk mund ta heqë emrin e mosbesimit nga një mosbesim i tillë, pasi që me atë emër e kanë quajtur Allahu dhe i Dërguari i Tij. Ai i cili gjykon me diç tjetër e jo me atë që ka shpallur Allahu dhe ai i cili lë namazin është mosbesimtar sipas fjalëve të Dërguarit, sal’allahu alejhi we selem.
Ndërkaq, këtu kemi të bëjmë me mosbesimin në vepra e jo me mosbesimin në të besuar. Është e pamundur që Allahu, ta emërtojë kot si mosbesimtar dhe që po me këtë emër i Dërguari i Allahut, sal’allahu alejhi we selem, ta emërtojë atë që lë namazin.
I Dërguari i Allahut, sal’allahu alejhi we selem, ia ka mohuar imanin lavirit (prostitutit), hadutit, alkoolistit dhe fqinjit zemërzi. Ky mohim ka të bëjë me mosbesimin në vepër e jo me mosbesimin në të besuar.
Në këtë kontekst duhen kuptuar edhe fjalët e të Dërguarit të Allahut, sal’allahu alejhi we selem, në hadithet vijuese:
“Pas meje mos u ktheni në mosbesim duke i prerë qafat njëri-tjetrit (duke e mbytur njëri-tjetrin)!”
“Kush shkon te falltori dhe i beson çka thotë apo i afrohet gruas së vet nga prapa (si homoseksualët), e ka shkelur dhe mohuar atë që i është shpallur Muhammedit, sal’allahu alejhi we selem.”
“Nëse njeriu vëllait të vetë i thotë “mosbesimtar”, atëherë njëri prej tyre është mosbesimtar.”
Në të gjitha këto raste kemi të bëjmë me mosbesimin në vepër dhe jo me mohimin.
Allahu i Lartësuar atë që pjesërisht punon sipas Librit të Tij, e pjesërisht nuk punon, e ka quajtur besimtar sipas asaj që është duke punuar, ndërsa mosbesimtar në atë pjesë sipas së cilës nuk punon:
“Dhe kur morëm zotimin tuaj që të mos derdhni gjakun tuaj, të mos dëboni veten tuaj nga vendi juaj, e ju e pranuat, ndaj dëshmonie. Pastaj qe, ju jeni ata që mbytni njëri-tjetrin, i dëboni disa prej jush nga vendi i tyre duke bashkëpunuar kundër tyre si është mëkat e padrejtë, e nëse ata bien te ju në robëri, ju jepni kompensim për (t’i liruar) ata, e dëbimi i tyre nga vendi është i ndaluar për ju. A e besoni një pjesë të librit, e tjetrën e mohoni. C’mund të jetë ndëshkimi ndaj atij që punon ashtu prej jush, pos poshtërim në jetën e kësaj bote, e në Ditën e Gjykimit ata hidhen në dënimin më të ashpër. All-llahu nuk është i pakujdesshëm ndaj asaj që veproni ju.” (El-Bekare, 84-85)
I Lartësuari thotë se ata e kanë dhënë besimin dhe janë obliguar që do t’i përmbahen asaj që u është urdhëruar. Argument për këtë është se ata kanë vërtetuar që nuk kanë për ta vrarë dhe nuk kanë për ta dëbuar njëri-tjetrin. I Lartësuari më tutje thotë që dëgjueshmërinë ndaj Tij e kanë pezulluar dhe, njëra palë tjetrën filloi ta vriste dhe ta dëbonte nga vendi. Kjo do të thotë mohimi i asaj në çka janë obliguar në Libër. I Lartësuari mandej thotë se ata i riblejnë ata të cilët janë zënë rob, e kjo do të thotë që në atë pikpamje besojnë dhe i përmbahen zotimit që është dhënë në Libër. Sipas kësaj, ata janë besimtarë në atë pjesë të cilën e zbatojnë premtimin e dhënë, ndërsa mosbesimtarë në atë pjesë të cilën e shkelin.
Prandaj, kundruall argumentimit praktik të imanit në vepra qëndron argumentimi përkatës i mosbesimit në vepra, sikurse që kundruall imanit në zemër qëndron mosbesimi në zemër. Këtë pohim tonin e vërtetojnë edhe fjalët e të Dërguarit të Allahut, sal’allahu alejhi we selem, sepse në hadithin sahih qëndron se ka thënë:
“Fyerja e muslimanit është mëkat (fusukun), kurse të luftuarit kundër tij është mosbesim (kufrun).”
Vazhdon In'shallah...
__________________
Dhe torturimi i vëllezërve, dhe mbytja e thirrësve,
qoftë ajo edhe me qindra;
Vetëm se e ka ngritur flamurin e besimit,
dhe e ka manifestuar Teuhidin e së vërtetës dhe të fesë;
Për ta bërë të kënaqur Zotin dhe për ta ndihmuar një fe,
burgjet janë parfumosur dhe vdekja është e ëmbël;
Për ta bërë të kënaqur Zotin e Gjithë Fuqishëm dhe Bujarë, jeta dhe fëmijët nuk kanë ndonjë domethënie...
(Ebu Muhamed el-Makdisi)
Mbi këtë problem është diskutuar shumë, si në kohët e lashta ashtu edhe sot, dhe secili e kishte drejtimin dhe mënyrën e vet të të menduarit. Më duket se mbi këtë çështje dijetari Ibn el-Kajjimi, ka pasur mendim të vërejtur. Mbi këtë pjesërisht kemi treguar edhe më herët, e këtu, përkundër gjatësisë së tij, duke pasur parasysh seriozitetin e çështjes mbi të cilën flasim, do ta citojmë në tërësi. Ai, Allahu e mëshiroftë, duke folur mbi namazin thotë:
“Mosbesimi dhe besimi (kufri dhe imani) qëndrojnë në kundërshtim njëri me tjetrin. Duke qenë që imani ka drurin e vet me degë të shumta, secila nga këto degë quhet iman. Kështu p.sh. për namazin thuhet se është pjesë e imanit, rast i njejtë është edhe për zekatin, haxhxhin, agjërimin, veprat e fshehta, si: turpi (të qenët i turpshëm dhe modest), të mbështewturit në Allahun (tevekkul), frikërespekti, pendimi dhe kështu me radhë, deri te largimi i ndonjë pengese nga rruga. Të gjitha këto janë pjesë të imanit.”
Ndërkaq, këto pjesë nuk janë të njëjta, ka të tilla të cilat nëse zhduken, zhduket edhe imani, sikurse është p.sh. Shehadeti.
Nga ana tjetër, ka të tilla, lënia e të cilave nuk e privon njeriun nga imani, siç është largimi i pengesës nga rruga. Në mes pjesës së parë dhe pjesës së fundit të imanit ka dallim të madh. Kështu është rasti edhe me pjesët e tjera. Disa nga ato janë më afër shehadetit, të tjerat më afër pjesës së largimit të pengesës nga rruga. Mosbesimi (kufri), gjithashtu, i ka degët dhe pjesët e veta kryesore. Siç janë degët e imanit, ashtu janë edhe degët e mosbesimit. Turpi p.sh., është pjesë e imanit, kurse paturpësia pjesë e mosbesimit. Sinqeriteti është pjesë e imanit, kurse gënjeshtra pjesë e mosbesimit. Namazi, zekati, haxhxhi dhe agjërimi janë pjesë të imanit, kurse lënia e tyre pjesë e mosbesimit. Gjykimi me atë që ka shpallur Allahu është pjesë e imanit, kurse gjykimi sipas asaj që nuk ka shpallur Allahu është pjesë e mosbesimit. Çdo lloj i mosnënshtrimit ndaj Allahut është pjesë e mosbesimit, kurse nënshtrimi ndaj Allahut pjesë e imanit.
Degët e imanit janë dy llojesh, ato që kanë të bëjnë me fjalë dhe ato që kanë të bëjnë me vepra. Ashtu është edhe me degët e mosbesimit. Disa kanë të bëjnë me fjalë e disa kanë të bëjnë me vepra. Disa nga degët e imanit, të cilat kanë të bëjnë me fjalë, në rast të mungesës së tyre tërheqin pas vetes edhe mungesën e imanit. Ashtu është edhe me pjesët që kanë të bëjnë me vepra, mungesa e të cilave paraqet përfundimin e imanit. Njësoj është edhe me pjesët e mosbesimit që kanë të bëjnë me fjalë dhe vepra. Ashtu si me të folurit e fjalëve të mosbesimit, qëllimisht apo me vetëdije, njeriu mund të bëhet mosbesimtar, edhe me veprimin e mosbesimit, p.sh.: përkulja para statujave apo shkatërrimi i Kur’anit, ai bëhet mosbesimtar. Kjo sipas një baze.
Ndërkaq, ekziston edhe baza tjetër sipas së cilës imani përbëhet edhe nga fjalët edhe nga veprat. Fjalët ndahen në dy grupe: Fjalë të zemrës, e ai është besimi, dhe fjalë të gjuhës, e ato janë të vërtetuarit me zemër, shehadeti.
Veprat gjithashtu, ndahen në dy grupe: Qëllimi (nijet) me zemër dhe sinqeritet, dhe veprat me gjymtyrë. Nëse këta katër përbërës zhduken, atëherë zhduket edhe imani në tërësi. Nëse mungon pjesa e vërtetuar me zemër, pjesët e tjera nuk vlejnë, sepse të vërtetuarit me zemër është kusht për të besuarit e duhur. Por, çka nëse krahas të vërtetuarit me gjuhë mungon të vërtetuarit me zemër?
Rreth kësaj çështjeje u krijua konfliktu në mes murxhitëve dhe pasuesve të traditës së shëndoshë (ehli-s-sunneh). Pasuesit e traditës së shëndoshë janë të pajtimit se me këtë rast zhduket imani dhe të vërtetuarit me gjuhë, në rast të mungesës së të besuarit me zemër, nuk vlen, sikurse që nuk u vlen as Iblisit, as Faraonit dhe popullit të tij, as jehudëve dhe as idhujtarëve të cilët haptazi apo fshehurazi pranonin që i Dërguari i Allahut sal’allahu alejhi we selem nuk gënjen, por nuk e pranonin e as nuk e pasonin.
Pra, nëse imani zhduket në rast të mungesës së të vërtetuarit me zemër dhe të shprehurit me gjuhë, është e pakontestueshme që do të zhduket edhe me zhdukjen e veprave.
Kjo aq më parë nëse mungesa e të vërtetuarit me vepra ka qenë e kushtëzuar me mungesën e të vërtetuarit me zemër, çka vetvetiu, siç kemi thënë, e ka shfuqizuar edhe të vërtetuarit me gjuhë. Sipas kësaj, nga mosnënshtrimi me zemër rrjedh edhe mosnënshtrimi me vepra, e ky është kuptim i plotë i imanit.
Imani, siç kemi thënë nuk është vetëm të vërtetuarit me gjuhë, por ai duhet të nënkuptojë të besuarit me zemër në atë që shqiptohet me gjuhë nga njëra anë dhe nga ana tjetër nënshtrimin dhe të udhëhequrit me vepra. Ashtu është edhe me udhëzimin “el-huda”, i cili është vetëm njohje e së vërtetës dhe sqarimi i saj, por përkrah njohjes, është i duhur pasimi dhe veprimi praktik në pajtim me të. Edhe pse pjesa e parë me kushtëzim quhet udhëzim “el-huda”, ai me plot kuptimin e fjalës nuk është i tillë (derisa sipas diturisë nuk veprohet praktikisht). Gjithashtu, të vërtetuarit e të besuarit me gjuhë, edhe pse quhet vërtetim (tasdik), mundet, por nuk është edhe i obliguar ta ketë kuptimin e imanit. Prandaj është e nevojshme që të verifikosh vazhdimisht vetveten mbi këtë pjesë themelore të imanit dhe të kujdesesh për të.
Ja sqarimi edhe sipas një baze. Mosbesimi (kufri) pasqyrohet në dy mënyra: në mosbesimin në vepra dhe në mosbesim mohues dhe kokëfortë.
Mosbesimi është mohimi i rreptë dhe me kokëfortësi i çdo gjëje me të cilën ka ardhur i Dërguari nga Allahu xh.sh., si dhe mohimi me kokëfortësi i Emrave të Zotit, Cilësive, Veprave dhe Urdhrave të Tij. Ky lloj i mosbesimit në vepra ndahet në dy pjesë: pjesa kundruall së cilës qëndron imani, dhe pjesa kundruall së cilës ai nuk qëndron. Kështu është p.sh. përkulja ndaj statujave, nënçmimi i mus’hafit apo vrasja dhe fyerja e të Dërguarit, e cila është në kundërshtim të plotë me imanin.
Gjykimi sipas diçkaje tjetër e jo sipas asaj që ka shpallur Allahu, lënia e namazit, i ngjashëm është edhe të treguarit në praktikë i mosbesimit në vepër dhe askush nuk mund ta heqë emrin e mosbesimit nga një mosbesim i tillë, pasi që me atë emër e kanë quajtur Allahu dhe i Dërguari i Tij. Ai i cili gjykon me diç tjetër e jo me atë që ka shpallur Allahu dhe ai i cili lë namazin është mosbesimtar sipas fjalëve të Dërguarit, sal’allahu alejhi we selem.
Ndërkaq, këtu kemi të bëjmë me mosbesimin në vepra e jo me mosbesimin në të besuar. Është e pamundur që Allahu, ta emërtojë kot si mosbesimtar dhe që po me këtë emër i Dërguari i Allahut, sal’allahu alejhi we selem, ta emërtojë atë që lë namazin.
I Dërguari i Allahut, sal’allahu alejhi we selem, ia ka mohuar imanin lavirit (prostitutit), hadutit, alkoolistit dhe fqinjit zemërzi. Ky mohim ka të bëjë me mosbesimin në vepër e jo me mosbesimin në të besuar.
Në këtë kontekst duhen kuptuar edhe fjalët e të Dërguarit të Allahut, sal’allahu alejhi we selem, në hadithet vijuese:
“Pas meje mos u ktheni në mosbesim duke i prerë qafat njëri-tjetrit (duke e mbytur njëri-tjetrin)!”
“Kush shkon te falltori dhe i beson çka thotë apo i afrohet gruas së vet nga prapa (si homoseksualët), e ka shkelur dhe mohuar atë që i është shpallur Muhammedit, sal’allahu alejhi we selem.”
“Nëse njeriu vëllait të vetë i thotë “mosbesimtar”, atëherë njëri prej tyre është mosbesimtar.”
Në të gjitha këto raste kemi të bëjmë me mosbesimin në vepër dhe jo me mohimin.
Allahu i Lartësuar atë që pjesërisht punon sipas Librit të Tij, e pjesërisht nuk punon, e ka quajtur besimtar sipas asaj që është duke punuar, ndërsa mosbesimtar në atë pjesë sipas së cilës nuk punon:
“Dhe kur morëm zotimin tuaj që të mos derdhni gjakun tuaj, të mos dëboni veten tuaj nga vendi juaj, e ju e pranuat, ndaj dëshmonie. Pastaj qe, ju jeni ata që mbytni njëri-tjetrin, i dëboni disa prej jush nga vendi i tyre duke bashkëpunuar kundër tyre si është mëkat e padrejtë, e nëse ata bien te ju në robëri, ju jepni kompensim për (t’i liruar) ata, e dëbimi i tyre nga vendi është i ndaluar për ju. A e besoni një pjesë të librit, e tjetrën e mohoni. C’mund të jetë ndëshkimi ndaj atij që punon ashtu prej jush, pos poshtërim në jetën e kësaj bote, e në Ditën e Gjykimit ata hidhen në dënimin më të ashpër. All-llahu nuk është i pakujdesshëm ndaj asaj që veproni ju.” (El-Bekare, 84-85)
I Lartësuari thotë se ata e kanë dhënë besimin dhe janë obliguar që do t’i përmbahen asaj që u është urdhëruar. Argument për këtë është se ata kanë vërtetuar që nuk kanë për ta vrarë dhe nuk kanë për ta dëbuar njëri-tjetrin. I Lartësuari më tutje thotë që dëgjueshmërinë ndaj Tij e kanë pezulluar dhe, njëra palë tjetrën filloi ta vriste dhe ta dëbonte nga vendi. Kjo do të thotë mohimi i asaj në çka janë obliguar në Libër. I Lartësuari mandej thotë se ata i riblejnë ata të cilët janë zënë rob, e kjo do të thotë që në atë pikpamje besojnë dhe i përmbahen zotimit që është dhënë në Libër. Sipas kësaj, ata janë besimtarë në atë pjesë të cilën e zbatojnë premtimin e dhënë, ndërsa mosbesimtarë në atë pjesë të cilën e shkelin.
Prandaj, kundruall argumentimit praktik të imanit në vepra qëndron argumentimi përkatës i mosbesimit në vepra, sikurse që kundruall imanit në zemër qëndron mosbesimi në zemër. Këtë pohim tonin e vërtetojnë edhe fjalët e të Dërguarit të Allahut, sal’allahu alejhi we selem, sepse në hadithin sahih qëndron se ka thënë:
“Fyerja e muslimanit është mëkat (fusukun), kurse të luftuarit kundër tij është mosbesim (kufrun).”
Vazhdon In'shallah...
__________________
Dhe torturimi i vëllezërve, dhe mbytja e thirrësve,
qoftë ajo edhe me qindra;
Vetëm se e ka ngritur flamurin e besimit,
dhe e ka manifestuar Teuhidin e së vërtetës dhe të fesë;
Për ta bërë të kënaqur Zotin dhe për ta ndihmuar një fe,
burgjet janë parfumosur dhe vdekja është e ëmbël;
Për ta bërë të kënaqur Zotin e Gjithë Fuqishëm dhe Bujarë, jeta dhe fëmijët nuk kanë ndonjë domethënie...
(Ebu Muhamed el-Makdisi)